مسولیت مدنی اشخاص حقوقی

موضوع اصلی این رساله توجیه مسئولیت مدنی اشخاص حقوقی می باشد. برای تحقق مسئولیت مدنی وجود سه عنصر ضرر، فعل زیانبار و رابطه سببیت ضروری است. مسئولیت مدنی اشخاص حقوقی در میان انواع مسئولیت ها به لحاظ فعل زیانبار، ذیل عنوان مسئولیت ناشی از فعل دیگری بررسی می گردد.آنچه تحقق مسئولیت برای اشخاص حقوقی را دچار ابهام می نماید تردید در چگونگی وقوع فعل زیانبار وانتساب این فعل به اشخاص حقوقی به عنوان موجودی فرضی می باشد که به بررسی آن پرداخته ایم . ارتکاب فعل زیانبار از جانب اشخاص حقوقی توسط ارکان یا اصطلاحاً نمایندگان ارگانیک که همان اشخاص حقیقی هستند محقق گردیده و در واقع ارتکاب فعل زیانبار توسط این اشخاص است که منجر به استقرار مسئولیت بر عهده اشخاص حقوقی خواهد شد. نکته حائز اهمیت آنکه چنانچه ورود ضرر، ناشی از افعال شخصی نمایندگان که ارتباطی با انجام وظیفه آنها ندارد باشد، مسئولیت شخصی تلقی و بر عهده نماینده مستقر خواهد بود این قاعده عام در تمام انواع اشخاص حقوقی مطابق با قوانین مصرح در مسئولیت مدنی یکسان نبوده و در پاره ای از آنها نظیر دولت مسئولیت به هر عنوان در اعمال مربوط به تصدی گری بر عهده نماینده خواهد بود و استثناء آن در حالتی است که وقوع ضرر ناشی از نقص وسایل دولت باشد و در پاره ای دیگر نظیر کارفرمایان مشمول ماده 12 ق.م.م. از قاعده اصلی تبعیت می نماید. همچنین در میان مبانی مسئولیت مدنی همه انواع اشخاص حقوقی از مبنایی واحد پیروی ننموده و در پاره ای تقصیر حکمفرماست و در گروه دیگر این مبنا فاقد کارایی بوده و مسئولیت بدون تقصیر مقرر شده است.